تاریخ ایران از مغول تا صفویه
مغولان:
- اقدامات چنگیز
- اقدامات اکتای جانشین چنگیز
- یاسای چنگیز
- تأسیس دولت ایلخانی توسط هلاکوخان
- اقدامات اساسی هلاکوخان
- دلایل انقراض دولت ایلخانی
- سربداران
- تیموریان
- اقدامات تیمور

حاکمان بعد از مغول:
- آقاقویونلوها و قراقویونلوها
- ازبکان


سؤال تشریحی:
عوامل اصلی شکل گیری حکام محلی تا قرن نهم چه بود؟

سؤال تستی:
به دنبال اقدامات کدام سلسله حکومتی چنگیزخان به ایران حمله کرد؟
1- آل بویه
2- سلجوقی
3- غزنوی
4- خوارزمشاهیان

از غزنویان تا مغولان
حکومت ترکان:
- از جمله این حاکمان غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان بود
- بیشتر بیابانگرد بودند و تمرکز نداشتند
- ترکان در عصر سامانی وارد دربار ایران گردیدند

غزنویان:
- البتکین آن را در غزنه ایجاد نمود
- یکی از جانشینان معروف او سبکتکین بود
- غزنویان به حکومت سامانیان خاتمه دادند
- هند فاقد وحدت سیاسی بود لذا غزنویان به آنجا حمله کردند
- دلایل حمله به هند:
1- رسیدن به ثروت
2- جنگ علیه کفر بود
3- مشغول نمودن سپاهیان غزنوی بود
- فتح سومنات معبد بزرگ هندیان
- دوران سلطان محمود و مسعود غزنوی

سلجوقیان:
- در عصر سلطان محمود آنان نیشابور را گرفتند و با کشورداری آشنا شدند
- طغرل سلطان مسعود را شکست داد و در نیشابور به قدرت نشست
- اقدامات آلب ارسلان:
1- توسعه ارضی
2- شکست روم
3- در مسلمان کردن اروپائیان نقش عمده‌ای داشت
دوران ملک شاه و خواجه نظام الملک:
1- روابط با قراخانیان بهبود پیدا کرد
2- با خلفای عباسی درگیر شد
3- پایتخت اصفهان بود
4- الگوی حکومتداری خواجه نظام الملک
- چگونگی انقراض سلجوقیان

خوارزمشاهیان:
- موقعیت جغرافیایی خوارزم
- درگیری با خلافت عباسی
- حمله سلطان محمد به بغداد که در همدان ناکام ماند
- بر افتادن حکومت خوارزم شاه توسط مغولان و تلاشهای جلال الدین
-اسماعیلیان فرمانروایان کوهستانها


سؤال تشریحی:
دلیل حمله غزنویان به هند چه بود؟

سؤال تستی:
تشیع اسماعیلی در زمان کدام سلسله بنیان نهاده شد؟
1- سلجوقیان
2- آل بویه
3- غزنویان
4- صفاریان

ایران در نخستین قرون اسلامی (2)
1- طاهریان: طلیعه استقلال ایران
1- امین را کشت و حاکم خراسان شد
2- به نام خود سکه زد
3- توجه طاهر به علم و دانش
4- علل سقوط طاهریان:
- شورش خوارج سیستان
- شورش یعقوب لیث
- نهضت علویان طبرستان
- ضعف دستگاه خلافت


سؤال تشریحی:
وضعیت سه گانه ایرانیان در قبال اسلام چه بود؟
سؤال تستی:
مقدمات فتح ایران ریشه در چه دورانی دارد؟
1- دوران ابوبکر
2- دوران عمر
3- دوران عثمان
4- دوران امام علی (ع)

2- صفاریان:
- دومین جریان استقلال طلبی در سیستان بود
- قیام آنان با تکیه بر حماسه‌های ایرانی بود
- خوارج و عیاران در سیستان
- قدرت گیری یعقوب لیث:
1- از بین بردن طاهریان
2- گسترش ارضی
- دوران عمر و لیث

3- سامانیان:
- نسبت آنان به بهرام چوبین می‌رسید
- بنیانگذار امیر اسماعیل سامانی بود
- ولایات ماوراءالنهر به فرزندان اسماعیل داده شد
- از خلافت عباسی تبعیت می کردند
- اهل فضل و ادب و دانش بودند
- غزنویان، سامانیان را ازبین بردند


سوال تشریحی:
خصوصیات حاکمان سامانی چه بود؟

سوال تست:
یعقوب لیث در ابتدا بر علیه چه کسانی شورش کرد؟
1- صفاریان
2- طاهریان
3- سامانیان
4- علویان
از علویان طبرستان تا سیر فرهنگ در صفویه

علویان طبرستان:

- مردم طبرستان بوسیله مبلغان علوی که تحت ستم عباسیان بودند مسلمان شدند
- رهبری علویان با حسن بن زید علوی بودر - اولین حکومت شیعی در ایران بودند
- معروف‌ترین امیر علوی ناصر کبیر بود
- بنابر دلایلی توسط آل زیار منقرض شدند

زیاریان:
- معروفترین حاکمان آن اسفارین شیرویه و مرداویج و علی بویه بود
- مرداویج تفکر ضد عربی داشت
- آخرین آنها گیلان شاه بود

آل بویه:
- قدرتمندترین دولت ایرانی را در قرن چهارم پایه ریزی کردند
- بویه از سرداران مرداویج بود
- آل بویه بغداد را فتح کرد
- عضدالدوله دولت آل بویه را به اوج رساند
- اقدامات اساسی سیاسی- اقتصادی و فرهنگی عضدالدوله

دلایل انقراض آل بویه:
1- بازرگانی از خلیج فارس به دریای احمر انتقال یافت
2- شورشهای مداوم در جنوب عراق
3- شورش کامل شام بر اثر فتوحات فاطمیان- رومیان و بلعمیان


سؤال تشریحی:
چند مورد از اقدامات اساسی عضدالدوله را بنویسید.

سؤال تستی:
اولین دولت شیعی در ایران توسط چه کسانی بنیان نهاده شد؟
1- سامانیان
2- صفاریان
3- علویان
4- آل بویه

درس پانزدهم
خلافت عباسیان
از روزهای خونین شام تا شکوه بغداد
1- خلافت منصور:
- جریان ابومسلم خراسانی
- اختلاف بر سر قدرت
- قیام شیعیان عراق
- پایتختی بغداد
2- خلافت هارون
3- برمکیان تا غلامان ترک
4- خلافت امین و مأمون
5- قیام بابک خرم الدین
6- خلافت معتصم
7- علویان وعباسیان(رویارویی ایمان و قدرت)
8- امام جعفر صادق (ع)
9- امام موسی کاظم (ع)
10- امام رضا (ع)
11- امام حسن عسگری (ع)
12- غیبت امام قائم (ع)
13- واپسین ایام

سؤال تشریحی:
حوادث عمده دوران خلافت منصور کدام است؟

سؤال تستی:
چه کسی برای اولین بار بغداد را پایتخت عباسیان نمود؟
1- معتصد عباسی
2- هارون
3- مأمون
4- منصور دوانیقی

درس چهاردهم
خلافت امویان
الف- خلافت معاویه:
1- وی در جریان فتح مکه اسلام آورد
2- امام علی (ع) او را از حکومت شام برکنار کرده بود
3- براساس صلح با امام حسن به خلافت رسید
4- پایه و اساس حکومت معاویه بر سه رکن استوار بود:
- سلطنت دنیوی
- توسعه ارضی
- سرکوب مخالفان داخلی
5- معاویه برای رسیدن به اهداف این روشها را به کار برد:
- تفسیر دین
- حذف ذهاب عرب
- بدگویی به امام علی (ع)
- موروثی نمودن خلافت

ب- خلافت یزید:
- واقعه عاشورا
- واقعه حره و قتل عام مردم مدینه
- ویران نمودن مکه

ج- خلافت معاویه دوم

د- دوران فترت:
- قیام توابین
- قیام مختار
- شورش عبدالله ابن زبیر
ه- خشونت عبدالملک

و- حکومت وحشت و اختناق حجاج در عراق

ز- اصلاحات عبدالعزیز

ن- گسترش فتوحات اسلامی

ی- سقوط حکومت امویان


سؤال تشریحی:
مفاد قرارداد صلح امام حسن (ع) با معاویه چه بود؟

سؤال تستی:
کدام حادثه تاریخی مربوط به دوران فترت امویان نیست؟
1- قیام مختار
2- قیام توابین
3- شورش عبدالله ابن زبیر
4- قیام زید

درس سیزدهم
عصر خلفای نخستین
مسأله جانشینی پیامبر:
- اطرافیان سعد بن عباده
- مهاجرین قریش همانند ابوبکر و عمر
- جریان غدیر
- نو مسلمانان فرصت طلب مانند ابوسفیان
بحران ارتداد در دوران ابوبکر:
- اهل رده
- تجدید شرک
- عدم پرداخت زکات
- پیامبران دروغین
- نبرد با روم و تصرف بیت المقدس

خلافت عمر:
- گسترش فتوحات در شرق و غرب
- فتح ایران
- فتح شام و اسکندریه
- دلایل غلبه بر روم:
1- اختلاف میان رومیان
2- ساده زیستی سرداران مسلمان
- تنظیمات اداری

خلافت عثمان:
- شورای 6 نفره تعیین عثمان
- دوران فتنه و آزمایش
- عملکرد بنی امیه
- مخالفت ابوذر با اشرافی‌گری و تبعیض
- قتل عثمان
- قتل یزدگرد سوم و پایان عصر ساسانی


سؤال تشریحی:
دلایل عمده فتح ایران و روم را به تفضیل بیان کنید.
سؤال تستی:
کدام شخصیت جز مخالفان عثمان بودند؟
1- عمروعاص
2- عایشه
3- ابوذر
4- هرسه مورد



خلافت حضرت علی(ع):
- مشکلات بازسازی در دوران امام علی (ع)
1- پیدایش طبقه جدید اشراف
2- تسلط و تفوق سیاسی و اقتصادی بنی امیه بر جهان اسلام
3- رواج دنیا گریزی

- اقدامات امام علی (ع) در آغاز خلافت:
1- عزل حاکمان نالایق
2- برکناری اشرافی گری اموی
3- توزیع عادلانه ثروت

امام علی(علیه السلام)/امویان/عباسیان

- جنگ‌های امام علی (ع):
1- جنگ جمل
2- جنگ صفین
3- جنگ نهروان
- شهادت امام علی (ع)

خلافت امام حسن (ع):
- تصور نبرد با معاویه
- صلح با معاویه


سؤال تشریحی:
دلایل و زمینه‌های پیمان صلح امام حسن (ع) با معاویه چه بود؟

سؤال تستی:
محور اساسی و مشخصه اصلی حکومت امام علی (ع) چه بود؟
1- قداست
2- مبارزه
3- دفاع
4- عدالت

درس دوازدهم
اسلام در مدینه
1- تاسیس مسجد
2- ایجاد یگانگی میان مسلمانان
3- تهیه نظام نامه اجتماعی
4- نبرد با مشرکان:
الف- بدر
ب- احد
ج- خندق
5- نبرد با یهودیان
6- نبرد با منافقان
7- صلح حدیبیه (فتح المبین)
8- نقض صلح حدیبیه --> فتح مکه
9- جنگ فتح مکه
10- سال هفتم هجرت ابلاغ جهانی دعوت به اسلام
11- جنگ موته (سال هشتم)
12- جنگ تبوک (سال نهم)
13- استقرار عدالت و برابری اجتماعی
14- حجه الوداع


سؤال تشریحی:
خصوصیات دعوت سرّی پیامبر را بنویسید.

سؤال تستی:
جنگ بدر در کدام سال اتفاق افتاد؟
1- سال دهم بعثت
2- سال دهم هجرت
3- سال دوم بعثت
4- سال دوم هجرت